نقش نخبگان در پيشرفت بشر

معمولا اولين قدمها مهمترين قدمها هستند و اولين قدم مهمترين قدم

يافتن سرنخها مهمترين و اصليترين نكته در حل مسائل و پيشرفتهاي بشري در تمامي علوم و حوزه هاي گوناگون زندگي در طول تاريخ حيات بشر بر كره خاكي بوده است، و انسانهاي خوش فكر وخلاق مؤثرترين افراد در تمامي دورانها در اين مسير بوده اند.

بدون ترديد در دوران نخستين ، مغز و فكر بشر به آن اندازه رشد نكرده بود تا قادر باشد پديده ها و رخدادهاي پيرامون زندگيش را تجزيه و تحليل كند ؛ شايد اتفاقي مانند غلطيدن تنه يك درخت يا چيزي مشابه آن ، الهام بخش اولين انسان نخستين بوده كه با ذهني خلاقتر از تمامي گونه هاي مشابه خود كه در طول هزاران سال قبل از حياتش مي زيسته اند ، منجر به اختراع چرخ شده باشد كه امروزه و در عصر شگفت انگيز تكنولوژي و ارتباطات و فضا ، ما آنرا در زمره ده اختراع مهم و تاثيرگذار بشر درطول شايد ميليونها سال حيات بر كره خاكي مي دانيم .

بسياري اكتشافات و اختراعات مهم و تاثيرگذار در تمامي اعصار با يافتن يك سرنخ بعضا جزئي از جانب انسانهايي خلاق و متفكر كه معمولا با ديدي متفاوت از افراد عادي اجتماعات به دنيا و پديده هاي آن مي نگرند به سرانجام رسيده ؛ بيماري مالاريا ساليان سال جان بسيار انسانهايي را در سرتاسر كره خاكي مي گرفت، بطور ناگهاني علائمي در افراد بروز مي كرد مانند تب و لرزهاي شديد و در مدت كوتاهي جان خود را از دست مي دادند واين معمايي بود كه ذهن دانشمندان بسياري را در تمام دنيا به خود معطوف كرده بود ، و معماي هر چند ساده ، تا حل نشود ميتواند بزرگترين و پيچيده ترين مسئله دنيا دانسته شود؛ولي آنچه منجر به كشف عامل بيماري سپس نجات جان ميليونها انسان گرديد ، نگاه متفاوت فردي با فكري خلاق و متفاوت بود كه در منطقه اي با شرايط بسيار مستعد براي شيوع و بروز بيماري كه آنرا مبدل به بزرگترين معضل آن منطقه از دنيا كرده بود ، ازبين رفتن ناگهاني بيماري و يا كاهش غير قابل پيش بيني آن ، او را به تفكر واداشت تا بي تفاوت از كنار آن رد نشود و در جستجوي سرنخها و پديده هاي پيرامون، هم زماني خشك شدن مردابي در منطقه را با كاهش شديد آمار بيماري داراي ارتباط يافت و همين سرنخ كافي بود كه در مدتي بسيار كوتاه نسبت به ساليان دراز وجود معما ، او و ديگران را به عامل بيماري كه همان پشه معروف آنوفل بود برساند ، و معمولا با يافتن علت مشكل قسمت عمده اي از راه رسيدن به پاسخ معما برداشته مي شود.

ماجراهاي ديگري مانند كشف معروف الكساندر فلمينگ يعني پني سلين كه آن هم منجر به نجات جان انسانهاي بيشماري در يك قرن اخير گشت ، حاصل همين ديد متفاوت و خلاقانه اين دانشمند بود كه با مشاهده اتفاقي مرگ باكتريهايي در مجاورت با كپك معمولي ، از كنار اين مسئله به ظاهر ساده به سادگي نگذشت .

كشف اشعه مجهول ايكس كه آنهم بر اثر يك اتفاق ساده ناشي از قرار گرفتن اتفاقي حلقه اي فيلم عكاسي در مجاورت موادي خاص در يك آتليه و تاثيرات آشكار ولي نامشخصي كه بر روي نگاتيو فيلم مشاهده كرد رخ داد كه اين كشف آقاي رونگتن نيز كه حاصل نگاه متفاوت و نه بي تفاوت اين دانشمند خلاق بود مبناي پيشرفت بسياري علوم بعدي و مهمتر از آن نجات جان انسانهاي بيشماري شد.

وشايد زمانيكه نيوتن افتادن سيب را مشاهده كرد ، اگرمانند انسانهاي معمولي بدون توجه از كنار آن اتفاق بي اهميت مي گذشت امروزه ما در دنيايي متفاوت زندگي مي كرديم.

اما نكته جالب توجه در بيشتر اختراعات و اكتشافات مهم ، رشد سريع تكنولوژي در هر زمينه خاص پس از يافتن اولين سرنخها بوده است واين خود به نوع ديگري بيانگر اهميت فكر و خلاقيت انسانهاي خلاق در برداشتن اولين گام است ، واينكه تمام بشريت زندگي خود را مديون اين افراد است ، بطوريكه بسيار تكنولوژيها و پيشرفتهاي علمي كه در طول هزاران سال حيات بشري وجود نداشته اند بلافاصله پس از يافتن اولين سرنخها سريعا رشد مي كنند ؛ اگر به مواردي مانند ساخت اولين فيلمهاي سينما در فاصله كوتاهي از اختراع و ثبت اولين تصاوير مبهم دقت كنيم ، يا مواردي نظير احداث كارخانجات و ساخت اتومبيلها در فاصله زماني كوتاهي پس از ساخت اولين ماشينهاي آزمايشي توسط كارل بنز و ديگر مخترعان ؛ يا احداث اولين خطوط ارتباطي تلفن در فاصله زماني كمتر از چند سال پس از ارسال و دريافت اولين علائم صوتي توسط گراهام بل و دستيارش واتسون؛ يا ساخت و پيشرفت بسيار سريع اولين هواپيماها در فاصله بسيار كوتاهي پس از اولين پرواز برادران رايت ، بعد از هزاران سال آرزوي پرواز براي انسان ؛ وهزاران نمونه قابل ذكر ديگر، بيانگر اهميت تفكر و اهميت خلاقيت انسانهاي خلاقي است كه اولين درها را براي پيشرفت در يك مسير به روي انسانها مي گشايند.

بدوت شك بزرگترين وجه تمايز و يكي از بزرگترين نعمتهايي كه خداوند در قياس با ساير موجودات به انسان ارزاني داشته " فكر " است ؛ بسيار كشورهايي كه امروزه آنها را پيشرفته مي دانيم اهميت اين مسئله را از چند سده قبل دريافته بودند و بنابراين ايجاد كانونهاي تفكر براي بهره گيري از فكر و خلاقيت نخبگان ، شايد بيش از دويست سال پيش در برخي كشورها تشكيل شد كه حاصل آنرا امروزه شاهديم .

در كشور ما نيز اقدامات درخوري بخصوص در ساليان اخير در جهت استفاده از نيروي عظيم تفكر و خلاقيت نخبگان انجام گرفته كه به عنوان نمونه تشكيل مراكز رسمي مربوط به نخبگان و حمايت از آنها در كشور است ، كه اميدواريم حاصل اين تلاشها را هر چه زودتر در سطح جامعه و زندگي مردم بيش از پيش شاهد باشيم .

به اميد فرداهايي بهتر براي همه فرداييان سرزمينمان .